ทำไม "แค่มีกฎความปลอดภัย" ยังไม่พอ ถ้าไม่มี "ระบบ" (ISO 45001 ช่วยอย่างไร?)
- ห้ามไม่สวมหมวกนิรภัยเข้าเขตงาน
- ห้ามใช้เครื่องจักรโดยไม่ได้รับการอบรม
- ต้องรายงานอุบัติเหตุภายใน 24 ชั่วโมง
แต่คำถามคือ... ทำไมยังมีอุบัติเหตุเกิดขึ้นซ้ำแล้วซ้ำเล่า ทั้งที่ก็มีกฎชัดเจน?
คำตอบง่ายๆ คือ "แค่มีกฎยังไม่พอ ถ้าไม่มี ระบบจัดการความปลอดภัยที่เป็นรูปธรรม"
และนี่คือเหตุผลที่มาตรฐานสากลอย่าง ISO 45001:2018 เข้ามามีบทบาทสำคัญ
ความต่างระหว่าง "กฎ" กับ "ระบบ"
| กฏ (Rules) | ระบบ (System) |
| เป็นข้อกำหนดว่า "ต้องทำ" หรือ "ห้ามทำ" | เป็นโครงสร้างและขั้นตอนที่ช่วยให้ทุกคนทำตามกฎได้จริง |
| มักเขียนอยู่ในคู่มือ/ป้ายประกาศ | ถูกออกแบบเชิงกระบวนการ เช่น การฝึกอบรม การตรวจสอบ การติดตาม |
| ขึ้นอยู่กับ "พฤติกรรมรายบุคคล" | ช่วยเปลี่ยนพฤติกรรมให้เป็น "วัฒนธรรมองค์กร" |
| หากไม่มีการบังคับใช้ อาจถูกละเลย | มีวงจร PDCA (Plan-Do-Check-Act) ช่วยปรับปรุงอย่างต่อเนื่อง |
ISO 45001 คืออะไร? ช่วยเรื่องนี้อย่างไร?
ISO 45001:2018 คือมาตรฐานระบบการจัดการอาชีวอนามัยและความปลอดภัย (Occupational Health and Safety Management System หรือ OHSMS)
ซึ่งออกแบบมาเพื่อช่วยให้องค์กร
- วางแผน (Plan) ความปลอดภัยเชิงระบบ
- ดำเนินการ (Do) ให้กฎถูกปฏิบัติจริง
- ตรวจสอบ (Check) ว่าทำได้จริงหรือไม่
- ปรับปรุง (Act) เมื่อพบข้อผิดพลาดหรือโอกาสพัฒนา
ISO 45001 ช่วยให้องค์กรมีโครงสร้างการบริหารความปลอดภัยครบวงจร ตั้งแต่การประเมินความเสี่ยง, การควบคุมอันตราย, การสอบสวนอุบัติเหตุ, จนถึงการทบทวนและปรับปรุงระบบ
สรุปง่ายๆ คือ ISO 45001 ช่วยเปลี่ยน "กฎ" ที่เขียนไว้บนกระดาษ ให้กลายเป็น "การกระทำจริง" ในชีวิตประจำวันของพนักงานทุกคน
ตัวอย่างจริงในองค์กร
ก่อนมีระบบ:
- ติดป้ายเตือน แต่ไม่มีใครตรวจสอบว่าทำจริงไหม
- เกิดอุบัติเหตุแล้วโทษแต่คนงาน ("ทำไมไม่ระวัง")
- ไม่มีการวิเคราะห์รากเหตุ (Root Cause) ว่าเพราะอะไร
หลังมีระบบ ISO 45001:
- มีการประเมินความเสี่ยงก่อนเริ่มงาน (Risk Assessment)
- มี Supervisor ตรวจสอบพฤติกรรมความปลอดภัยประจำวัน
- มีระบบรับฟังเสียงพนักงานและการสื่อสารความเสี่ยงอย่างต่อเนื่อง
- เมื่อเกิดอุบัติเหตุ มีการสอบสวนจริงจัง และปรับปรุงแก้ไขป้องกันไม่ให้เกิดซ้ำ
"กฎ" คือจุดเริ่มต้นที่ดี
แต่ "ระบบ" คือสิ่งที่ทำให้กฎเหล่านั้นมีชีวิต และส่งผลจริงต่อพฤติกรรมการทำงานอย่างปลอดภัย
การนำ ISO 45001 มาช่วยวางระบบไม่ใช่เรื่องของ "แค่มีใบรับรอง" เท่านั้น
แต่มันคือการลงทุนระยะยาว เพื่อสร้างวัฒนธรรมความปลอดภัยที่แท้จริง ลดอุบัติเหตุ และเพิ่มประสิทธิภาพการทำงานในทุกมิติ
อย่ารอให้อุบัติเหตุเตือนเรา เริ่มสร้างระบบความปลอดภัยที่ยั่งยืนตั้งแต่วันนี้!
